هواپیماهای استراتوسفری؛ هوانوردی در مرز فضا + جدید
در گذشته، اگر میخواستید استراتوسفر را کاوش کنید، فقط یک گزینه یعنی بالن وجود داشت. بالنها میتوانند تاجایی که اکسیژن بسیار کمی وجود دارد، بالا بروند. موتورها و بالهایی که برای عملکرد به هوا نیاز دارند، در آن ارتفاع کارآیی ندارند. مشکلی که در گذشته وجود داشت، زنده ماندن در آن ارتفاعات بود و تلاش تعداد زیادی از بالنسواران نتیجهای نداشت.
در سال ۱۹۳۱، سرانجام انسان به استراتوسفر رسید و بالنسواری به کمک بالن هیدروژنی موفق شد به ارتفاع ۱۵۸۰۰ متری برسد. دو سال بعد ژانت پیکارد، اولین زنی بود که به استراتوسفر در ارتفاع ۱۷۶۰۰ متری رسید. از دهه ۱۹۵۰، نوبت هواپیماهای جاسوسی گرانقیمت دولتی مانند یو ۲، اس آر ۷۱ و اخیرا پهپاد آرکیو ۱۷۰ رسید.
درحالحاضر استراتوسفر همچنین محلی برای بالنهای هواشناسی، بالنسواران، بالنهای جاسوسی و هنرنماییهای تبلیغاتی است. گروهی از دانشآموزان بریتانیایی از بالن هواشناسی برای بلند کردن غذایی معروف به کورنیش تا ارتفاع باورنکردنی ۳۵۵۰۰ متر استفاده کردند. غذا درحالی به زمین برگشت که یخزده بود.
اگرچه عصر اکتشافات هنوز به پایان نرسیده است. در سپتامبر ۲۰۱۸، گلایدر تحقیقاتی Windward Performance Perlan 2 رکورد جدیدی در ارتفاع ۲۳۵۰۰ متری ثبت کرد. این گلایدر در ارتفاعی بالاتر از ارتفاعی که گلایدرهای دیگر پرواز کرده بودند، پرواز کرد و حتی رکورد حداکثر ارتفاع هواپیمای جاسوسی یو ۲ را شکست.
زفیر ساخت شرکت آلتو بریتانیا (این شرکت اخیرا از ایرباس جدا شده است) یکی از انواع جدید ماشینهای پرنده است که برای فتح مجدد استراتوسفر طراحی شده است. این هواپیماها با ترکیب کوچکسازی اجزا و مدلهای کامپیوتری قدرتمند از اتمسفر، برای اولینبار به انسان امکان حضور تقریبا دائمی را در این ارتفاعات میدهند.
هواپیماهای خودمختار و فوق سبک (Haps) که به شبهماهوارهها در ارتفاع بالا معروف هستند (high-altitude pseudo-satellite)، شامل هواپیماهایی مانند گلایدرهای خورشیدی تا زپلینهایی میشوند که از خورشید انرژی میگیرند. وظایف آنها شامل ارائه پوشش تلفنی 4G یا 5G و خدمات اینترنتی پس از وقوع فاجعه، پیدا کردن آتشسوزی در جنگلها و ردیابی حرکت نیروهای دشمن در زمان جنگ است. آنها میتوانند این کارها را بهتر، ارزانتر، سریعتر و انعطافپذیرتر از ماهوارهها انجام دهند.